แพร่เป็นเมืองเก่าแก่ที่มีตำนานเล่าขานถึงความรุ่งเรืองมายาวนาน รวมทั้งยังเป็นเมืองกำเนิดของเรื่องราวแห่งความรักอันยิ่งใหญ่ในวรรณคดี เรื่องลิลิตพระลอ
ที่หลายคนคุ้นหูกันอย่างดีนอกจากแพร่จะเป็นดินแดนที่เต็มไปด้วยร่องรอยทาง ประวัติศาสตร์น่าเรียนรู้แล้ว ยังมีแหล่งธรรมชาติอันอุดมสมบูรณ์ งดงามด้วยสายน้ำ
และผืนป่า ให้ไปเยือนได้ตลอดทั้งปีอีกด้วยจังหวัดแพร่ตั้งอยู่ทางภาคเหนือตอนบนริมฝั่งแม่น้ำยม เป็นเมืองเก่าแก่ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานตั้งแต่ประมาณ
พุทธศตวรรษที่ 12 เดิมเมืองนี้เป็นนครรัฐอิสระ จนกระทั่งมีการสถาปนาอาณาจักรล้านนาขึ้น จึงถูกผนวกเป็นเมืองภายใต้การปกครองของอาณาจักรล้านนา
จากหลักฐานต่างๆ ที่ค้นพบ ทำให้ทราบว่า จังหวัดแพร่มีชื่อที่ใช้เรียกกันมาหลายชื่อ เช่น “เมืองพล” เป็นชื่อที่เก่าแก่ดั้งเดิมที่สุด “เมืองโกศัย” เป็นชื่อที่ปรากฏใน
พงศาวดารเชียงแสน “เมืองแพล” ตามที่ปรากฏอยู่ในศิลาจารึกหลักที่ 1 ของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช และ “เมืองแพร่” เป็นชื่อที่คนไทยในอาณาจักรสุโขทัยและ
อยุธยาใช้เรียกเมืองแพล แต่ได้เพี้ยนเสียงเป็น “แพร่” และใช้มาจนถึงปัจจุบันจากการสำรวจพื้นที่ต่างๆ ของจังหวัดที่ผ่านมามีการค้นพบหลักฐานทางโบราณคดี
หลายอย่างที่ระบุว่ามีร่องรอยการอยู่ อาศัยของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ เช่น พบขวานหินกะเทาะและขวานหินขัด ในเขตอำเภอลองและอำเภอวังชิ้น เป็นต้น
นอกจากนี้ ที่อำเภอสองยังมีประวัติเกี่ยวกับเมือง “เวียงสรอง” ที่เป็นเมืองโบราณในวรรณคดีเรื่องลิลิตพระลอ ที่รู้จักกันทั่วไปด้วย แพร่แบ่งเขตการปกครองออกเป็น
8 อำเภอเช่น อำเภอเมืองแพร่ อำเภอสูงเม่น อำเภอเด่นชัย อำเภอลอง ฯลฯ
|