นครนายกเป็นเมืองที่มีขนาดไม่ใหญ่ เงียบสงบ เหมาะกับการอยู่อาศัยและท่องเที่ยวพักผ่อน เป็นเมืองในฝันใกล้กรุงซึ่งมีแหล่งท่องเที่ยว
มากมาย ทั้งทางธรรมชาติและวัฒนธรรม รวมถึงมีกิจกรรมที่สามารถทำได้ทั้งครอบครัวถ้าจะบอกว่าเป็นเมืองแห่งความสุขก็ไม่ผิดนัก
นครนายกเป็นจังหวัดในภาคกลาง สันนิษฐานว่าเคยเป็นเมืองโบราณสมัยทวาราวดี มีหลักฐานแนวกำแพง เนินดิน และสันคู อยู่ที่ตำบลดงละครจังหวัด
นครนายกเดิมชื่อบ้านนา ปรากฎหลักฐานในสมัยกรุงอยุธยาว่าเป็นเมืองหน้าด่านทางทิศตะวันออก ในสมัยพระเจ้าอู่ทองแห่งกรุงศรีอยุธยา ดินแดนของ
นครนายกเป็นป่ารกชัฏ ทำการเพาะปลูกไม่ค่อยได้ผล มีไข้ป่าชุกชุม ผู้คนจึงพากันอพยพไปอยู่ที่อื่นจนเมืองกลายเป็นเมืองร้างต่อมาพระมหากษัตริย์
ทรงทราบความเดือดร้อนของชาวเมือง จึงโปรดให้ยกเลิกภาษีค่านา เพื่อจูงใจให้ชาวเมืองอยู่ที่เดิม ทำให้มีผู้คนอพยพมาอยู่เพิ่มมากขึ้นจนเป็นชุมชนใหญ่
และเรียกเมืองนี้กันติดปากว่าเมืองนา-ยก ภายหลังกลายเป็นนครนายกจนทุกวันนี้ในปี พ.ศ.2437 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5
ทรงจัดลักษณะการปกครองโดยแบ่งเป็นมณฑล นครนายกได้เข้าไปอยู่ในเขตมณฑลปราจีนบุรี จนเมื่อ พ.ศ. 2445 ทรงเลิกธรรมเนียมการมีเจ้าครองเมือง
และให้มีตำแหน่งผู้ว่าราชการจังหวัดขึ้นแทน และในช่วง พ.ศ. 2486-2489 นครนายกได้ถูกโอนไปรวมกับจังหวัดปราจีนบุรีและสระบุรี หลังจากนั้นจึงแยก
เป็นจังหวัดอิสระจังหวัดนครนายกมีเนื้อที่ประมาณ 2,122 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 1,326,250 ไร่ สภาพพื้นที่โดยทั่วไปเป็นที่ราบอยู่ในหุบเขาตอนเหนือ
ทางตะวันออกเป็นเนินสูงและป่าเขาติดต่อกับเขาดงพญาเย็น ส่วนทางตอนกลางและตอนใต้เป็นที่ราบลุ่ม ภูเขาที่สำคัญ คือ เขาใหญ่ เขาเขียว เขาชะโงก
และเขานางรอง เป็นต้น ซึ่งเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารและน้ำตกที่สวยงามหลายแห่งจังหวัดนครนายกแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 4 อำเภอ ได้แก่ อำเภอเมือง
นครนายก อำเภอบ้านนา อำเภอองครักษ์ และอำเภอปากพลี |